फोब्र्सका अनुसार कोस्टारिकाका २३ खेलाडीको कुल मूल्य ५ करोड २० लाख डलर छ । योभन्दा ९० लाख डलर बढी छ इंग्ल्यान्डका वायन रोनी एक्लैको मूल्य । तर, ४९ करोड ३० लाख डलरको टिम इंग्ल्यान्डले मध्यअमेरिकी कोस्टारिकालाई हराउन सकेन । कोस्टारिकाले ४४ करोड ९० लाख डलरको इटाली र २६ करोड १० लाखको उरुग्वेलाई त पराजित नै गर्यो । उसको प्रतिव्यक्ति आय पनि तीन प्रतिद्वन्द्वीको भन्दा निकै कम (१३ हजार ८ सय ७२ डलर) छ ।
तर, फुटबल धनाढ्यको मात्र खेल नभएको प्रमाणित गर्दै कोस्टारिका क्वाटरफाइनल पुगिसकेको छ, जुन उसको विश्वकपमा सबैभन्दा ठूलो सफलता हो । सरकारी भाषा स्पेनी रहेको कोस्टारिकाको जनसंख्या ४६ लाख मात्र छ । भूगोलमा त कोस्टारिकाभन्दा नेपाल तीन गुणा ठूलो छ ।
गोलकिपर केयलर नाभसले पेनाल्टी सुटआउटमा थियोफनिस गेकासको प्रहार रोकेपछि माइकल युमानाले बललाई टप कर्नरको जाली चुमाएर अन्तिम १६ मा गि्रसविरुद्ध जित निकाल्दै कोस्टारिकाको इतिहास रचेका थिए । कप्तान ब्रायन रुइजले गोल गरे पनि ओस्कर डोआर्टेले रातो कार्ड बेहोर्दै ६६ औं मिनेटमा मैदान छाडेपछि एक घन्टा दस खेलाडीमा सीमित कोस्टारिका अन्तिम आठमा पुग्ने आस प्रशिक्षक जोर्गे लुइस पिन्टोमा पनि थिएन । तर, गोलकिपर केयलरको 'एक्स्ट्रा अर्डिनरी' प्रदर्शन र पूरा टिमकै जुझारु खेलले नसोचिएको नतिजा निस्कियो ।
गि्रसका प्रशिक्षक फर्नान्डो सान्तोसले त भने नै, 'केयलर पोस्टमा नभएको भए खेलको नतिजा अर्कै हुन्थ्यो ।' हुन पनि केयलरले ७ उत्कृष्ट बचाउ गरेका थिए । तर, उनको प्रदर्शनले मात्र कोस्टारिका क्वाटरफाइनल पुगेको होइन । उसको डिफेन्स संगठित छ । चार खेलमा २ गोल मात्र बेहोरेको छ । प्रेरणादायी कप्तान ब्रायन रुइज नेतृत्वको आक्रमणले ५ गोल गर्यो ।
पछिल्लो सिजन इङलिस पि्रमियर लिग खेलेका उनी फुलहमबाट रेलिगेसनमा परेपछि हालै लोनमा डच महारथी पीएसभी गएका छन् । उनीसहित युरोपमा व्यावसायिक फुटबल खेल्ने ११ खेलाडीको प्रदर्शनका आधारमा कोस्टारिकाले 'जायन्ट किलर' को रूप लिएको हो ।
उसका ३ खेलाडी छिमेकी अमेरिकाको मेजर लिग सकर खेल्छन् । र, नौ खेलाडी घरेलु क्लबमै छन् ।
अट्याकिङ मिडफिल्डर/फरवार्ड रुइजलाई अग्रपंक्तिमा जोएल क्याम्बेल र क्रिस्चियन बालानोसले साथ दिएका छन् । बालानोस डेनमार्कको सर्वाधिक सफल क्लब कोपेनहेगनमा आबद्ध छन् । इंग्ल्यान्डको आर्सनलमा अनुबन्धित क्याम्बेलले लोनमा गि्रक क्लब ओलम्पियकोसबाट पछिल्लो सिजन खेलेका थिए । किपर केयलर स्पेनको लेभान्टे, मिडफिल्डर सेल्सो बोर्गेस स्वीडेनको एआईके, डिएगो काल्भो नर्वेकै भालोरेना, डिफेन्डर ओस्कर डुआर्टे बेल्जियमको ब्रुग, माइकल बारान्तेस नर्वेको आलेसन्ड, जुनियर डियाज जर्मनीको मेन्ज, क्रिस्टियन गाम्बोआ
नर्वेको सबैभन्दा सफल क्लब रोजेनबर्ग, फरवार्ड मार्को युरेना रुसको कुबान क्रास्नोडरबाट खेल्छन् ।
युरोपमा खेल्ने कोस्टारिकन खेलाडी ब्राजिलको मौसममा अभ्यस्त छन् । त्यसले उनीहरूलाई निकै फाइदा गरेको छ । सन् २००६ मा रक्षात्मक खेल्दै इटालीले विश्वकप जितेपछि प्रभावित भएर कोस्टारिका फुटबल संघले त्यही वर्ष डिफेन्स राम्रो बनाएर आक्रामक खेल्ने संरचनाको टिम तयारी सुरु गरेको थियो । त्यहीबाट सुरु भएको टिमले अहिले इतिहास कोर्दै साल्भाडोरमा शनिबार नेदरल्यान्ड्सविरुद्ध विश्वकपको क्वाटरफाइनल खेल्ने सपनालाई यथार्थमा परिणत गरेको हो ।
नेपाली राष्ट्रिय टिमका पूर्वप्रशिक्षक विराटकृष्ण श्रेष्ठ कोस्टारिकालाई डच टिमविरुद्ध गाह्रो हुने बताउँछन् । 'कोस्टारिकाको टिमवर्क राम्रो छ । उसलाई त्यहाँको मौसमको साथ पनि छ,' उनले भने, 'तर, नेदरल्यान्ड्ससँग नतिजा परिवर्तन गर्न सक्ने धेरै खेलाडी छन् । जुन कोस्टारिकामा छैन । नेदरल्यान्ड्सको डिफेन्स पनि चुस्त छ । त्यसैले कोस्टारिकाविरुद्ध नेदरल्यान्ड्स हावी हुन सक्छ ।'
कोस्टारिकाले तीनपल्ट कन्काकाफ गोल्डकप (उत्तर अमेरिकी च्याम्पियनसिप) जितेको छ । फिफा वरीयताको २८ औं स्थानको उसले उत्तर अमेरिकी छनोटमा उपविजेता हुँदै चौथोपल्ट विश्वकप खेलेको हो । कोस्टारिका पहिलोपल्ट विश्वकप खेल्दै सन् १९९० मा स्कटल्यान्ड र स्वीट्जरल्यान्डलाई हराएर अन्तिम १६ मा पुगेको थियो । त्यसपछि २००२ र २००६ मा भने समूह चरणबाटै घर फर्कियो । उसको फुटबल इतिहास पुरानो छ । उसले सन् १९२१ मै पि्रमेरा डिभिजन लिग सुरु गरेको थियो । यो दुई सिजनबाहेक निरन्तर सञ्चालन भइरहेको छ । अहिलेको टिममा नम्बर १ फरवार्ड अल्भारो साबोरिया छैनन् । ३२ गोलसहित सर्वाधिक गोलकर्ताको सूचीको तेस्रोमा रहेका उनले एक महिनाअघि ट्रेनिङमा खुट्टा भाँचिएपछि विश्वकप गुमाएका हुन् । २००४ देखि खेलिरहेका युमानासहित अनुभवी र जुनियर खेलाडीको सम्मिश्रण गर्दै कोलम्बियन प्रशिक्षक जोर्गे लुइस पिन्टोले अहिलेको टिम बनाएका हुन् ।
पिन्टो २०११ मा दोस्रोपल्ट कोस्टारिकाको प्रशिक्षक बनेका थिए । उनले नै कोस्टारिकालाई तीन वर्षयता परिष्कृत गरिरहेका छन् । उनीसँग प्रशिक्षकको ३० वर्षे अनुभव छ । विभिन्न क्लबलाई कोलम्बिया, पेरु, भेनेजुएला र कोस्टारिकाको 'ए' डिभिजन लिग च्याम्पियन बनाइसकेका उनले सन् २०१३ मा कोस्टारिकालाई मध्यअमेरिकी च्याम्पियनसिप पनि दिलाए । उनकै निर्देशनमा खेलाडीले मिहिनेत गरेपछि कोस्टारिकाले यो विश्वकपमा तहल्का मच्चाइरहेको छ ।
(एजेन्सीको सहयोगमा)
मिति: २०७१ असार २० मा कान्तिपुरमा प्रकाशित